Hieronder een overzicht van de projecten, onderzoeken en acties die in 2023 op het programma staan aan de hand van de vier pijlers uit het duurzaamheidsbeleid.
Minder energiegebruik
In het Nationaal klimaatakkoord is afgesproken dat de gebouwde omgeving in 2050 aardgasvrij is. Iedere gemeenten heeft daarom eind 2021 de transitievisie warmte vastgesteld. In deze visie is het tijdspad tot 2030 aangegeven. Diverse 'sporen' zijn uitgewerkt en opgestart. Voor Dalfsen betekent dit dat onderzocht zal worden of er mogelijkheden zijn voor een warmtenet in bepaalde buurten, en dat er ingezet gaat worden op “natuurlijke momenten” waar woningeigenaren aan de slag willen met hun woning. Dit laatste wordt bijvoorbeeld gedaan door het creëren van handelingsperspectief voor inwoners, bijvoorbeeld op het gebied van isolatie, energie besparen en duurzame alternatieven.
Naast deze “sporen” in de warmtetransitie wordt er ook ingezet op een brede voorlichting en communicatie over energiebesparing via ons energieloket en energiecoach. De reguliere communicatiekanalen worden uitgebreid met online webinars over specifieke onderwerken zoals koeling, ventilatie en warmtepompen. Daarbij wordt zoveel mogelijk aangesloten bij landelijke programma's en subsidies.
Voor energiearmoede wordt in 2023 een grootschalige actie uitgevoerd. Dankzij een landelijke regeling worden, onder regie van de gemeente, cluster-gewijs woningen verduurzaamd zodat de energierekening zo snel mogelijk significant wordt verlaagd.
Op basis van het vastgestelde verduurzamingsplan gemeentelijke gebouwen worden ook in 2023 diverse panden aangepakt. Diverse maatregelen voor de zwembaden en de werf in Nieuwleusen zijn gepland.
Dankzij diverse landelijke subsidies en regelingen worden maatschappelijke partijen zoals sportverenigingen gestimuleerd om te verduurzamen. De gemeente ondersteunt deze partijen met bijvoorbeeld advies en onderzoek. In 2023 worden waarschijnlijk weer diverse verlichtingen vervangen door LED en panden beter geïsoleerd.
Meer duurzame energie
In 2023 worden belangrijke stappen gezet in het zoekgebied Dalfserveld. Op basis van een gebiedsovereenkomst (randvoorwaarden bewoners) wordt een energieplan nader uitgewerkt voor zonnedaken, zonneparken en windmolens. Tevens wordt gewerkt aan een brede regionale gebiedsvisie waarbij het energieplan onderdeel van uit zal maken.
Parallel aan deze processen wordt het gezamenlijke energiebedrijf verder uitgewerkt voor onder meer de verdere realisatie van de genoemde energieopwekking.
De energieplannen voor Dalfserveld maakt onderdeel uit van de Dalfser bijdrage aan de Regionale Energie Strategie (RES). Eind 2023 wordt een regionale tussenstand opgemaakt (RES 2.0). De regionale inzet van Dalfsen focust vooral op de samenwerking op energiegebied met de buurgemeenten Zwolle, Staphorst en Zwartewaterland. In deze drie gemeenten zijn ook energieplannen en streven is een integraal en samenhangend geheel. Vanuit deze samenwerking wordt ook de eerder genoemde gebiedsvisie uitgewerkt.
Daarnaast is Dalfsen zowel ambtelijk als bestuurlijk actief betrokken bij de RES-werkgroep rondom de uitbreidingen van het elektriciteitsnetwerk.
Begin 2023 is naar verwachting de bouw van het eerste zonnepark in Dalfsen gereed (Veldhoeveweg). Eventuele andere grote energieproductieprojecten, zoals grote zonnedaken, zijn in afwachting van uitbreiding van het netwerk. Dalfsen is met de netbeheerder in overleg voor een nieuw station waarbij ook extra ruimte beschikbaar komt voor teruglevering.
Parallel worden onderzoeken verricht om het bestaande netwerk maximaal te benutten en te verduurzamen. Daarbij focussen we op onze bedrijfsterreinen en de agrarische ondernemers in het zoekgebied Dalfserveld.
Meer lokale kracht
Binnen deze pijler stimuleren we activiteiten vanuit de bewoners, maatschappelijke partners en ondernemers. Vooral de samenwerking met de Dorpen van Morgen is en blijft daarbij belangrijk. Samen of individueel worden projecten, onderzoeken en acties bedacht en uitgevoerd.
In 2023 werken we nauw samen bij het opstellen van warmteplannen en onderzoek naar het oprichten van een gezamenlijk energiebedrijf.
Als een rijkssubsidie wordt toegekend, wordt in 2023 een project uitgevoerd met de landgoederen in onze gemeenten. Een duurzame toekomstvisie wordt uitgewerkt en diverse nieuwe vormen van samenwerking en realisatie worden getest. De gemeente Dalfsen is partner van dit project en zal ervaring opdoen met de pilots.
Met de ondernemersverenigingen werken we samen op het gebied van energiebesparing, slimmer energiegebruik en meer opwek. De voorbeelden staan elders in deze paragraaf.
Meer circulair
De basis van deze pijler is huishoudelijk afval. Samen met ROVA zorgen we voor een efficiënte en duurzame manier van inzamelen en hergebruik. Dalfsen zit qua hergebruik in de landelijke kopgroep. In 2023 worden met ROVA acties uitgevoerd om de kwaliteit van GFT en PMD te verhogen en meer lokaal groter huishoudelijk afval in te zamelen via een GRIP-wagen.
Dalfsen neemt ook deel aan het samenwerkingsverband WaardeRing. Vanuit de kringloopwinkels worden pilots uitgevoerd voor meer hergebruik van huishoudelijke productie. Daarbij wordt veel samenwerking gezocht met lokale ondernemers. In 2023 worden de successen van eerdere pilots in andere gemeenten ingevoerd in Dalfsen.
In 2023 komt ook statiegeld op blikjes. Net zoals bij de kleine flesjes verwachten wij dat steeds minder blikjes als zwerfafval eindigen. Bij de straatafvalbakken in het centrum van Dalfsen zijn speciale statiegeld-rekjes gemonteerd die ook geschikt zijn voor blikjes. Het Cleanteam beheert deze rekjes en indien succesvol worden ook elders in de gemeente deze rekjes geplaatst.
Om de hergebruikdoelen te halen worden continu kleine en grote verbeteringen getest en ingevoerd. Voorbeelden zijn de GRIP-wagen en gerichte voorlichting.